Online Security အတြက္ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္

လြန္ခဲ႕တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ အတြင္း ကမာၻတစ္၀ွမ္းလံုးမွာ အင္တာနက္ သံုးစြဲမႈႏႈန္း ရုတ္တရက္ ျမင္႕တက္လာတဲ့ နည္းတူပဲ အြန္လိုင္းကေန တဆင္႕ အခ်က္အလက္ ခိုးယူမႈ၊ ဘဏ္အေကာင္႕ နံပါတ္ခုိးယူ သံုးစြဲမႈ၊ စတဲ့ ဆိုက္ဘာ ဒုစရုိက္မႈေတြလည္း တေျပးညီ ျမင့္တက္ လာခဲ႕ပါတယ္။
ဒီေန႕ေခတ္ရဲ႕ အင္တာနက္သံုးစြဲသူအားလံုးရဲ႕ 91% ဟာအြန္လိုင္း အႏၲရာယ္ေတြရဲ႕ ျခိမ္းေျခာက္ခံေနရၿပီး ဘယ္ကုိကာကြယ္ရမလဲဆိုတာလဲ မသိၾကရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ရဲ႕ Online Security အတြက္ လံုျခံဳ စိတ္ခ်ရေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္ကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ ပါတယ္။

နံပါတ္ (၁)
သင္႕ကြန္ပ်ဴတာမွာ ေကာင္းမြန္တဲ႕ Antivirus နဲ႕ Anti-spyware ေတြ Install လုပ္ထားဖို႕လိုအပ္ၿပီး အျမဲ Up-to-date ျဖစ္ေနေအာင္ ျပဳလုပ္ထားသင္႕ပါတယ္။ Recommended ေပးထားတဲ႕ Anti-spyware ေတြကို ဒီလင္႕ခ္မွာ ၾကည္႕ရႈႏိုင္ပါတယ္။
နံပါတ္(၂)
ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ သိတဲ႕၊ သံုးေနက်ျဖစ္တဲ႕၊ ယံုၾကည္ရတဲ႕ website ေတြကိုသာ ၀င္ေရာက္ၾကည္႕ရႈသင္႕ပါတယ္။ တကယ္လို႕ သင္မသိတဲ႕ တစ္ခါမွ မသံုးဘူးတဲ႕ website တစ္ခုကို ၀င္ၾကည္႕မယ္ဆိုရင္ေတာ႕ ေၾကာ္ျငာ(Ad) ေတြ၊ ေခါင္းစည္း(Banner) ေတြကို Click မႏွိပ္မိဖို႕ သတိထားပါ။

နံပါတ္(၃)
Email ကတဆင္႕ ေရာက္ရွိလာတဲ႕ Attachment File ေတြကို Download မယူခင္ေရာ ယူၿပီး မ Run ခင္မွာပါ Virus Scan စစ္ေဆးပါ။
နံပါတ္(၄)
သင္႕ရဲ႕ Operating System နဲ႕ Browser တို႕ကို ပံုမွန္ Update ျပဳလုပ္ေပးပါ။ ပိုေကာင္းတဲ႕ လံုျခံဳေရးအတြက္ဆိုရင္ အင္တာနက္သံုးစြဲတဲ႕အခါ ကိုယ္သံုးတဲ႕ Browser ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးထုတ္ Version ကိုအသံုးျပဳၿပီး သံုးစြဲသင္႕ပါတယ္။
နံပါတ္(၅)
သင္႕ရဲ႕ Password ( Email, Bank Account ) ေတြကို ဘယ္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္နဲ႕မွ ဘယ္လို အေၾကာင္းျပခ်က္ အတြက္ျဖစ္ေစ Share မသံုးမိပါေစနဲ႕။ Password ေရြးခ်ယ္တဲ႕အခါမွာလဲ Strong ျဖစ္ေအာင္ေရြးပါ။ Password တစ္ခုေရြးတဲ႕အခါ
1. Capital Letters
2. Small Letters
3. Symbols
4. Numbers
အထက္ပါ (၄) ခုအနက္ (၃) ခု ပါ၀င္သင္႕ပါတယ္။ Password ကိုလဲ (၃) လတစ္ႀကိမ္ေလာက္ အသစ္ေျပာင္းသင္႕ပါတယ္။ ၿပီးေတာ႕ အလြယ္တကူ ခန္႕မွန္းႏိုင္တဲ႕ Password မ်ိဳးေတြ မေပးသင္႕ပါဘူး။ ဥပမာေျပာရရင္- ဖုန္းနံပါတ္၊ ခ်စ္သူရည္းစားအမည္၊ စသည္ေပါ႕။
နံပါတ္(၆)
Website တစ္ခု ဖြင္႕မယ္ဆိုရင္ Browser Address Bar ေပၚမွာ URL ကုိ အျပည္႕အစံုရိုက္ပါ။ ဥပမာ သင္က Gmail ကို၀င္မယ္ဆိုရင္ http://mail.google.com လို႕ http:// ပါ ပါေအာင္ ရိုက္ပါ။
နံပါတ္(၇)
Login Page တစ္ခုမွာ Password ရိုက္ထည္႕ေတာ႕မယ္ဆိုရင္ အေပၚက Address မွာ http အစား https လို႕ ေျပာင္းေနလား ေသခ်ာေအာင္ၾကည္႕ပါ။ Https ဟာ SSL ( Secure Sockets Layer) ျဖစ္ၿပီး Http ထက္ ပိုၿပီး Security ေကာင္းပါတယ္။
နံပါတ္(၈)
Phishing Emails ( ေမးလ္အတုမ်ား ) ကိုသတိထားပါ။ သင္႕ထံေရာက္လာတဲ႕ ေမးလ္ေတြထဲက ဥပမာ- ဒီလင္႕ခ္ကို ႏွိပ္ၿပီး Account Settings ကို ေျပာင္းရန္ အစရွိသည္အားျဖင္႕ေဖာ္ျပထားတဲ႕ ေမးလ္ေတြက Link ေတြကိုမႏွိပ္မိပါေစနဲ႕။ သင္႕ကို Spoofed Pages ( Page အတု )ေတြဆီကို ေခၚသြားၿပီး Login ၀င္ခိုင္းႏိုင္လို႕ပါ။ Phishing နဲ႕ Spoofed အေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္းမွာ အက်ယ္ရွင္းျပပါ႕မယ္။
နံပါတ္(၉)
အသံုးျပဳၿပီးတဲ႕အခါ အျမဲတမ္း Logout ထြက္ပါ။ Logout ထြက္ရံုတင္မက Browser ရဲ႕ Cache နဲ႕ History ေတြကို ရွင္းေပးပါ။ ( Mozilla Firefox မွာဆိုရင္ Tools ထဲက Clear Private Data ကိုႏွိပ္ၿပီး အမွန္အားလံုးျခစ္၊ Clear လုပ္ေပးပါ )
နံပါတ္(၁၀)
Internet Cafe ေတြက Public Computers ေတြမွာ Bank အေကာင္႕လို အေရးႀကီးတဲ႕ အခ်က္အလက္မ်ိဳးေတြ မသံုးစြဲပါနဲ႕။ သံုးရမယ္ဆိုရင္လဲ Spyware, keystroke-logger, password-sniffer ေတြလိုမ်ိဳး Software ေတြ အဲဒီ Computer ေတြမွာ Install လုပ္ထားမထား ေသခ်ာေအာင္လုပ္ပါ။
အထက္ပါအခ်က္ (၁၀) ခ်က္ကိုလိုက္နာျခင္းျဖင္႕ သင္႕အတြက္ ဆိုက္ဘာအႏၲရာယ္မွ 90% ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ပါလိမ္႕မယ္။ ဆိုက္ဘာ တိုက္ခိုက္ခံရမႈ အႏ ၱရာယ္မွ ကင္းေ၀းၾကပါေစ။